EU Digital Service Act 2022: युरोपियन युनियन (EU) मधील वापरकर्त्यांसाठी ऑनलाइन सुरक्षितता आणि पारदर्शकता वाढवण्याच्या उद्देशाने युरोपियन संसदेने जुलै 2022 मध्ये डिजिटल सेवा कायदा (DSA) पास केला. मूळतः Facebook आणि TikTok सारख्या प्रमुख प्लॅटफॉर्मवर लक्ष केंद्रित केलेले, DSA च्या कार्यक्षेत्रात आता सर्वात लहान वगळता सर्व प्लॅटफॉर्मसाठी नियमांचा समावेश आहे. यूरोपियन यूनियन चा डिजिटल सेवा कायदा (DSA) 2022 नक्की काय आहे चला तर बघूया,
Table of Contents
डिजिटल सेवा कायदा (DSA) समजून घेणे (EU Digital Service Act 2022)
उद्देश: EU नागरिकांना वस्तू, सेवा किंवा सामग्री ऑफर करणाऱ्या प्लॅटफॉर्मचे नियमन करून अधिक सुरक्षित आणि अधिक पारदर्शक ऑनलाइन वातावरण जोपासण्याचे DSA चे उद्दिष्ट आहे.
मुख्य तरतुदी:
- बेकायदेशीर सामग्री काढून टाकणे: प्लॅटफॉर्म हे द्वेषयुक्त भाषण, दहशतवाद आणि बाल शोषण यांसारख्या बेकायदेशीर किंवा हानीकारक सामग्रीला प्रतिबंध आणि काढून टाकण्यासाठी अनिवार्य आहेत.
- वापरकर्ता अहवाल: प्लॅटफॉर्मने वापरकर्त्यांना बेकायदेशीर सामग्रीचा अहवाल देण्यासाठी यंत्रणा प्रदान करणे आवश्यक आहे.
- जाहिरात लक्ष्यीकरण प्रतिबंध: लैंगिक अभिमुखता किंवा राजकीय द्वेष यांसारखे निकष लक्ष्यित जाहिरातींसाठी वापरले जाऊ शकत नाहीत, मुलांसाठी अत्याधिक किंवा अयोग्य जाहिरातींपासून अतिरिक्त संरक्षण करणे .
- अल्गोरिदम पारदर्शकता: प्लॅटफॉर्म त्यांचे अल्गोरिदम कसे कार्य करतात आणि सामग्री प्रदर्शनावर प्रभाव टाकतात हे उघड करण्यास बांधील आहेत.
- मोठ्या प्लॅटफॉर्मसाठी कठोर नियम: EU लोकसंख्येच्या 10% पेक्षा जास्त लोकांपर्यंत पोहोचणारे प्लॅटफॉर्म डेटा शेअरिंग, संकट प्रतिसाद सहकार्य आणि बाह्य ऑडिट यासह अतिरिक्त आवश्यकतांच्या अधीन आहेत.
EU मध्ये नसलेल्या प्रदेशांसाठी डिजिटल सेवा कायदा 2022 चा परिणाम
- ग्लोबल स्टँडर्ड: EU द्वारे अंमलात आणले जात असताना, DSA ऑनलाइन मध्यस्थ उत्तरदायित्व आणि सामग्री नियमन यासाठी जागतिक बेंचमार्क स्थापित करण्यासाठी व संभाव्यतः इतर क्षेत्रांमधील धोरणांवर प्रभाव टाकते.
- धोरणांमध्ये सुसंगतता: प्लॅटफॉर्म ऑपरेशन्स सुव्यवस्थित करण्यासाठी सर्वत्र DSA-अनुरूप बदलांची निवड करू शकतात, ज्यामुळे EU च्या पलीकडे व्यापक परिणाम होतात. उदाहरणार्थ, आगामी iPhone 15 मालिकेसारख्या उपकरणांवर USB Type-C पोर्ट सारख्या वैशिष्ट्यांचे मानकीकरण DSA चा EU च्या पलीकडे असलेला प्रभाव प्रतिबिंबित करते.
डिजिटल सेवा कायदा अंमलबजावणीमागील उद्देश
- विकसनशील प्लॅटफॉर्म डायनॅमिक्सला संबोधित करणे: DSA ऑनलाइन प्लॅटफॉर्मच्या बदलत्या लँडस्केपशी जुळवून घेण्यासाठी कालबाह्य नियमांची जागा घेते, वाढत्या ग्राहक संरक्षणाच्या आवश्यकतेवर जोर देते.
- जोखीम आणि गैरवापर हाताळणे: मुख्य प्लॅटफॉर्म, अर्ध-सार्वजनिक जागा म्हणून कार्यरत, वापरकर्त्यांच्या हक्कांना आणि लोकसहभागाला धोका निर्माण करतात त्या ठिकाणी कठोर नियमांची आवश्यकता असते.
- नवोन्मेष आणि स्पर्धात्मकता वाढवणे: एक चांगले नियामक वातावरण प्रस्थापित करून, लहान प्लॅटफॉर्म आणि स्टार्ट-अप्सना समर्थन देत नावीन्यता, वाढ आणि स्पर्धात्मकता वाढवणे हे DSA चे उद्दिष्ट आहे.
प्रभावित ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म आणि अमलबजावणीत्मक उपाय
- मोठे प्लॅटफॉर्म: Facebook, Google आणि Amazon सारख्या ओळखल्या गेलेल्या प्लॅटफॉर्मने DSA नियमांचे पालन करणे आवश्यक आहे.
- अमलबजावणीत्मक उपक्रम: Google, Meta आणि Snap सारख्या कंपन्या डिजिटल सेवा कायदा नियमांचे पालन करण्यासाठी पावले उचलत आहेत, ज्यात पारदर्शकता अहवाल वाढवणे, संशोधकांपर्यंत डेटा ऍक्सेस वाढवणे आणि वैयक्तिकृत फीड आणि जाहिरातींसाठी निवड रद्द करण्याचे पर्याय ऑफर करणे समाविष्ट आहे.
अंमलबजावणी आणि दंड
- पालन न करणाऱ्या प्लॅटफॉर्मना त्यांच्या जागतिक कमाईच्या 6% पर्यंत दंडाला सामोरे जावे लागते.
- डिजिटल सेवा समन्वयक आणि आयोगाकडे गैर-अनुपालन प्लॅटफॉर्मकडून त्वरित कारवाईची मागणी करण्याचा अधिकार आहे.
- पुनरावृत्ती झालेल्या गुन्हेगारांना EU मध्ये काम करण्यापासून तात्पुरती बंदी लागू शकते.
युरोपियन युनियन (EU) बद्दल
- युरोपियन युनियन (EU) हे एक आंतरराष्ट्रीय राजकीय आणि आर्थिक संघ आहे जे युरोपमध्ये स्थित आहे.
- यामध्ये २७ सदस्य देश आहे.
- 1993 मध्ये जेव्हा मास्ट्रिच करार अंमलात आला तेव्हा EU आणि त्याचे लोक तयार झाले.
- लिस्बनचा करार 2009 मध्ये अंमलात आला, ज्याने EU ला आंतरराष्ट्रीय कायदेशीर न्यायिक संस्था म्हणून समाविष्ट केले.
- त्याचा उगम युरोपियन युनियन, रुहरसाठी आंतरराष्ट्रीय प्राधिकरण, युरोपियन कोळसा आणि स्टील समुदाय, युरोपियन आर्थिक समुदाय आणि युरोपियन अणुऊर्जा समुदाय यांच्या स्थापनेपासून, तसेच अंतर्गत सहा देशामध्ये (बेल्जियम, फ्रान्स, इटली, लक्झेंबर्ग, नेदरलँड्स आणि पश्चिम जर्मनी) 1948 मध्ये आधुनिक युरोपीय एकीकरणाच्या प्रारंभी शोधला जाऊ शकतो.
- 2012 मध्ये युरोपियन युनियनला नोबेल शांतता पुरस्कार मिळाला. 2020 मध्ये, यूके EU मधून बाहेर पडणारा एकमेव सदस्य देश बनला.
| करार (Treaty) | स्थापना वर्ष |
| Treaty of Brussels | 17 March 1948 |
| Treaty of Paris | 18 April 1951 |
| Treaty of Rome | 1 January 1958 |
| Single European Act | 1 July 1987 |
| Treaty of Maastricht | 1 November 1993 |
| Treaty of Lisbon | 1 December 2009 |
निष्कर्ष
डिजिटल सेवा कायद्याची अंमलबजावणी EU मध्ये ऑनलाइन सुरक्षा आणि पारदर्शकता वाढवण्याच्या दिशेने एक महत्त्वपूर्ण प्रगती दर्शवते. मुख्यत: प्रमुख प्लॅटफॉर्मला लक्ष्य करत असताना, त्याचे परिणाम जागतिक स्तरावर विस्तारतात, मध्यस्थ दायित्व आणि सामग्री नियमन यासाठी मानके सेट करतात.
महत्वाच्या चालू घडामोडी वाचण्यासाठी येथे वाचा: https://mahaofficer.in/