भारतीय पुरातत्व सर्वेक्षण (ASI) ने ‘विरासत भी, विकास भी’ या संकल्पनेच्या अनुषंगाने पुढे येण्यासाठी आणि भारताच्या समृद्ध सांस्कृतिक वारशाचे चांगले संगोपन आणि पुनरुज्जीवन करण्यात मदत करण्यासाठी “Adopt a Heritage 2.0” कार्यक्रम सुरू केला. ‘इंडियन हेरिटेज’ नावाचा वापरण्यास सुलभ मोबाइल Application सादर करण्यात आला आहे, त्यासोबतच ई-परमिशन पोर्टल सुरू करण्यात आले आहे. हेरिटेज 2.0 आणि ई-परमिशन पोर्टल काय आहे ते पाहूया.
इंडियन हेरिटेज App आणि ई-परमिशन पोर्टल काय आहे?
भारतीय हेरिटेज App: यात भारतातील वारसा वास्तूंचे प्रदर्शन होणार आहे. या App मध्ये छायाचित्रांसह स्मारकांचे राज्यवार तपशील, उपलब्ध सार्वजनिक सुविधांची यादी, भौगोलिक टॅग केलेली ठिकाणे आणि नागरिकांसाठी फीडबॅक यंत्रणा असेल.
ई-परवानगी पोर्टल: फोटोग्राफी, चित्रीकरण आणि स्मारकांवरील विकासात्मक प्रकल्पांसाठी परवानगी मिळविण्यासाठी ई-परवानगी पोर्टल आहे. पोर्टल विविध परवानग्या मिळविण्याच्या प्रक्रियेचा वेगवान मागोवा घेईल आणि ऑपरेशनल आणि लॉजिस्टिकल अडथळे दूर करेल.
Adopt हेरिटेज 2.0 प्रोग्राम म्हणजे काय?
हा कार्यक्रम 2017 मध्ये सुरू केलेल्या पूर्वीच्या योजनेची (अ‍ॅडॉप्ट अ हेरिटेज स्कीम) सुधारित आवृत्ती आहे आणि प्राचीन स्मारके आणि पुरातत्व स्थळे आणि अवशेष कायदा (AMASR), 1958 नुसार विविध स्मारकांसाठी मागवलेल्या सुविधांची स्पष्ट व्याख्या करतो.
दत्तक वारसा योजना म्हणजे काय?
- पर्यटन मंत्रालय, सांस्कृतिक मंत्रालय ASI आणि राज्य/केंद्रशासित प्रदेश सरकार यांच्यातील हा एक सहयोगी प्रयत्न आहे.
- हे 27 सप्टेंबर 2017 (जागतिक पर्यटन दिन) रोजी भारताच्या राष्ट्रपतींनी लॉन्च केले होते.
- ‘जबाबदार पर्यटनाला’ प्रभावीपणे प्रोत्साहन देण्यासाठी सर्व भागीदारांमध्ये समन्वय विकसित करणे हा प्रकल्पाचा उद्देश आहे.
- सार्वजनिक क्षेत्रातील कंपन्या, खाजगी क्षेत्रातील कंपन्या आणि कॉर्पोरेट नागरिक/व्यक्ती यांना आमचा वारसा आणि पर्यटन अधिक शाश्वत बनवण्याची जबाबदारी स्वीकारण्याचे उद्दिष्ट आहे.