2022 आणि 2023 या वर्षांसाठीचे प्रतिष्ठित संगीत नाटक अकादमी पुरस्कार भारताच्या राष्ट्रपती श्रीमती मुर्मू यांच्या हस्ते 94 मान्यवर कलाकारांना प्रदान केले जातील. ह्या पुरस्कारामध्ये संगीत, नृत्य, नाट्य, कठपुतळी, लोक आणि आदिवासी कला आणि संबंधित नाट्य कला या परफॉर्मिंग आर्ट्सच्या श्रेणींमध्ये सन्मान मिळतात.
अकादमी पुरस्कारांव्यतिरिक्त सात प्रतिष्ठित कलाकारांना (एक संयुक्त फेलोशिप) संगीत नाटक अकादमी फेलोशिप (अकादमी रत्न) प्रदान केले जातील. परफॉर्मिंग आर्ट्स मधील कलाकारांना त्यांच्या विशिष्ट शैलींमध्ये उत्कृष्ट कामगिरी केल्याबद्दल दिला जाणारा सर्वोच्च पुरस्कार म्हणजे अकादमी फेलोशिप पुरस्कार आहे.
Table of Contents
| पुरस्कार | संगीत नाटक अकादमी पुरस्कार 2024 |
| वर्ष | 2022 आणि 2023 साठी |
| प्रथम पुरस्कार आणि स्थापना | 1953 |
| प्रायोजित | संगीत नाटक अकादमी |
| उद्देश्य | भारतातील परफॉर्मिंग आर्ट्समधील योगदानासाठी |
| अधिकृत वेबसाइट | sangeetnatak.gov.in |
संगीत नाटक अकादमी पुरस्कार महत्त्व
- हे पुरस्कार हे परफॉर्मिंग कलांमध्ये (Performing Arts) कलात्मक यश आणि गुणवत्तेच्या शिखरावर उभे राहणारे एक उत्तम व्यासपीठ सारखे आहे.
- हे सन्मान विजेत्यांच्या उत्कृष्ट कामगिरीचा तसेच त्यांच्या संबंधित विषयातील व्यक्ती म्हणून त्यांच्या चालू योगदानाचा सन्मान करतात.
- राष्ट्रीयत्व, वंश, जात, धर्म, पंथ किंवा लिंग याची पर्वा न करता संगीत नाटक अकादमीने दिलेला सर्वात मोठा पुरस्कार म्हणजे फेलोशिप आहे.
- निकषांमुळे 50 वर्षांखालील कोणत्याही व्यक्तीचा सहसा सन्मानासाठी विचार केला जाऊ शकत नाही. अकादमी जनरल कौन्सिलचे सदस्य तसेच विद्यमान फेलो शिफारशी देतात.
- अकादमी पुरस्कारासाठी रु. 1,00,000 (रु. एक लाख), तर अकादमी फेलोशिपसाठी रु. 3,00,000 (रुपये तीन लाख) मानधन दिले जाते. विजेत्यांना आर्थिक पुरस्कारांसोबतच त्यांच्या कर्तृत्वाचे स्मृतीचिन्ह म्हणून ताम्रपत्र आणि अंगवस्त्रम देखील मिळेल.
संगीत नाटक अकादमी (Sangeet Natak Akademi)
- भारत सरकारने संगीत नाटक अकादमी, किंवा नॅशनल ॲकॅडमी ऑफ म्युझिक, डान्स आणि ड्रामा ही राष्ट्रीय परफॉर्मिंग आर्ट अकादमी म्हणून स्थापन केली.
- 1952 मध्ये भारतीय शिक्षण मंत्रालयाने स्थापन केलेल्या ह्या अकादमीचे उद्घाटन, अध्यक्ष म्हणून डॉ. पी. व्ही. राजमन्नर ह्यांच्या हस्ते होऊन, त्यांची नियुक्ती झाल्यानंतर पुढील वर्षी त्याचे कामकाज सुरू झाले.
- 28 जानेवारी 1953 रोजी देशाचे पहिले राष्ट्रपती डॉ. राजेंद्र प्रसाद यांनी संसद भवनात आयोजित एका विशेष समारंभात याचे अधिकृतपणे उद्घाटन केले. अकादमीकडून फेलोशिप आणि पुरस्कार अत्यंत आदरणीय आहेत.
- नाट्य, नृत्य आणि संगीतात चित्रित केल्या गेलेल्या भारताच्या समृद्ध सांस्कृतिक वारशाचे रक्षण करण्यासाठी आणि पुढे जाण्यासाठी कार्य करणारी, परफॉर्मिंग आर्ट्ससाठी ही अकादमी राष्ट्राची प्रमुख संस्था आहे.
पाच अकादमी केंद्रे खालीलप्रमाणे:
- तिरुअनंतपुरममधील कुटियाट्टम केंद्र, जे केरळच्या पारंपारिक संस्कृत थिएटरचे संरक्षण आणि प्रगती करण्यासाठी समर्पित आहे.
- सत्तरीया केंद्र, गुवाहाटी, जे आसामी सत्तरीया चालीरीतींना प्रोत्साहन देते.
- उत्तर-पूर्व केंद्र, गुवाहाटी, ईशान्य भारतातील लोक आणि पारंपारिक कला वारसा जतन करण्यासाठी समर्पित.
- ईशान्येतील फील्डवर्क आणि उत्सव दस्तऐवजीकरणासाठी, आगरतळा येथील ईशान्य दस्तऐवजीकरण केंद्र आहे.
- छाऊ केंद्र, चंदनकियारी, पूर्व भारतीय छाऊ नृत्यांना पुढे नेण्यासाठी आहे.
इतर महत्वाच्या चालू घडामोडी येथे वाचा: https://mahaofficer.in/